Wat maakt een team een team?

Wanneer we met een aantal mensen samen gaan werken om een gezamenlijk doel te bereiken, noemen we deze groep individuen een team. Elk team bestaat dus uit individuele personen, met ieder zijn eigen drijfveren, talenten en valkuilen. Al snel ontstaat tussen al deze karakters een groepsdynamiek, het team gaat zich organiseren als één organisme.
De vraag is wel of dat organisme, het team, zich op een zodanige manier kan organiseren dat de samenwerking zowel prettig als uiterst effectief wordt ervaren. Waarbij het ‘waar doen we het uiteindelijk voor’ ten allen tijden voorop blijft staan.

Een goed werkend team ontstaat niet vanzelf. Het kan niet even ‘gebouwd’ worden als waren mensen legoblokjes. Al is bewust kijken naar een samenstelling waarbij men elkaar kan aanvullen in benodigde competenties vanaf de start zeer waardevol. Een gezond, effectief team vraagt het commitment van de teamleden om, naast hun dagelijkse werkzaamheden, ook bewust te blijven werken aan het onderhouden en verbeteren van hun samenwerking. Dat kan op heel praktisch gebied zijn, bijvoorbeeld heldere afspraken en procedures. Maar er kunnen ook belemmeringen meer in de onderstroom zijn, waarbij het van belang is dat men de confrontatie aan durft te gaan met zaken die anders niet direct uitgesproken worden.

Je als team laten coachen

In hoeverre een team op dit moment een team is kan ingedeeld worden in teamfasen. Zo kennen we bijvoorbeeld de teamfasen van Tuckman: forming, storming, norming en performing, waarbij we het team op een steeds hoger niveau samen zien werken. De coach begeleidt als het ware het team naar meer volwassenheid en autonomie, uiteindelijk naar excellentie als dat de wens is en tot de mogelijkheden behoort. In elke fase zal het team iets anders, een andere leiderschapsstijl, nodig hebben.

Als coach kijk ik met jullie waar de energie en het enthousiasme zitten die jullie aan kunnen boren. Zowel de organisatie als het team én de individuele teamleden zijn er bij gebaat als er gewerkt kan worden vanuit de bevlogenheid en de natuurlijke talenten van de mensen. Veel blijkt dan al vanzelf te gaan. Wanneer het toch nog niet helemaal werkt kijken we waar de, vaak onbewuste, belemmeringen zitten en hoe jullie stapje voor stapje, door andere keuzes te maken, kunnen komen waar je wil zijn.

Wanneer jullie talenten elkaar aanvullen op het juiste moment én jullie kunnen, ook onder complexe omstandigheden en druk, bewust kiezen voor effectief gedrag, kunnen jullie als team voor elkaar krijgen wat jullie nooit voor mogelijk gehouden hadden.

Coaching op zelfsturing

Steeds vaker wordt binnen organisaties het begrip zelfsturing of zelforganisatie gebruikt. Van belang is dat heel helder is wat precies wordt bedoeld als men het hierover heeft. Ik merk dat er binnen verschillende contexten totaal verschillende verwachtingen hierover kunnen zijn, wat zelfs al binnen een organisatie verwarring kan geven tussen bijvoorbeeld het management en een team waarvan zelforganisatie wordt gevraagd.

Over het algemeen gaat het wel over het team te laten functioneren in een grote mate van autonomie. Hoe ruim die autonomie en daarmee de eigen verantwoordelijkheden én bevoegdheden zullen zijn hangt af van de kaders die het team meekrijgt. Het begint dus bij duidelijke afspraken over die kaders. Vervolgens zal gekeken moeten worden naar de taken die belegd moeten worden bij de verschillende teamleden, de verdeling van rollen, zodat alles wat er gedaan moet worden straks ook inderdaad gedaan wordt.

De vraag is ook in hoeverre de verwachtingen rond de mate van autonoom kunnen handelen van het betreffende team realistisch zijn. Passen die verwachtingen bij de drijfveren, talenten en de teamdynamiek die in het team aanwezig zijn, is er een goede match? Een goede analyse hiervan bij aanvang van het proces kan veel teleurstelling en frustratie voorkomen.
Mijn ervaring is dat wanneer een team kan opereren in een mate van autonomie die bij hen past, met af en toe de nodige ondersteuning, er zeer professioneel, initiatiefrijk en met veel plezier gewerkt kan worden.