We leven, zoals Jan Rotmans het zo treffend omschrijft, niet alleen in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk. Transitie is aan de orde van de dag. En dat is niet voor niets! Oude vormen hebben hun houdbaarheidsdatum bereikt. Er gaat van alles schuren en wringen. We hebben nu changemakers nodig die de signalen serieus nemen en op zoek gaan nieuwe vormen die beter bij deze tijd en deze omstandigheden passen.

De oproep tot verandering kunnen wij op verschillende niveaus ervaren. Het kan zijn dat we in onze persoonlijke situatie, in ons werk, of breder, in de maatschappij of voor onze planeet, het gevoel hebben dat iets niet meer ‘klopt’. Dat roept spanning bij ons op. En die spanning geeft ons, meestal via ons lijf, precies de nodige signalen dat we ergens aandacht aan moeten besteden en bij moeten sturen. Rationeel weten we precies wat ons te doen staat. Echter ons onbewuste, ons oude overlevingsmechanisme, vindt het vaak verstandiger om al deze signalen niet al te veel te ‘voelen’. Voelen staat immers ons vermogen tot vechten of vluchten in de weg. Op de lange termijn kan dit vrij desastreus uitpakken.

We raken de verbinding met wat we écht zouden willen en de regie daarover langzaamaan kwijt. Soms dringt dit besef ineens tot ons door, maar is het proces al veel langer gaande. Elke vorm heeft zijn levenscyclus. Er is een periode van opbouw, sterke groei, stabilisatie, maar ook van afbraak. Daar is niets mis mee, het is zelfs heel gezond en natuurlijk.
Er ontstaat echter verwarring omdat de eerste tekenen van afbraak voor de opmerkzamen onder ons al zichtbaar, en vooral voelbaar, worden terwijl alles nog in sterk opgaande lijn lijkt te gaan. Er is dan een verschil in perceptie tussen de meer conservatieven en de vernieuwers, ook wel changemakers genoemd. Iedereen handelt in een dergelijke periode met de beste intenties, maar vaak in tegenovergestelde richting. Het resultaat is over het algemeen een periode van chaos. Een periode waarin de meer sensitieven, deze change-agents, zich gefrustreerd, boos, verdrietig en machteloos kunnen voelen. Ze voelen zich vaak de roepende in de woestijn en alleen in hun strijd tegen de status quo.
Maar ook deze chaos is, ook al voelt het voor zoveel mensen uitermate ongemakkelijk, een natuurlijke en misschien zelfs noodzakelijke fase

Een oude vorm moet eerst uit elkaar vallen om ruimte te scheppen voor nieuwe vormen. Overal zien we dit principe terug. We lijken van de ene crisis in de andere te rollen. Diezelfde crisis vraagt van ons om ons te herbezinnen en onszelf opnieuw uit te vinden, zodat we er weer jaren mee vooruit kunnen op een manier die gezond voor ons is.

Aan de chaotische omstandigheden van dit tijdsgewricht te zien, zitten we in een fase van de life-cycle waarin oude vormen uitgewerkt raken.  Maar we hebben nog niet altijd duidelijk voor ogen hoe het er dan wel uit moet gaan zien, laat staan hoe we dat concreet moeten aanpakken.

Dit kan leiden tot persoonlijke vragen over hoe we betekenis willen geven aan ons leven of hoe wij met anderen een mooi idee kunnen realiseren. Het eerste gaat vooral over persoonlijk leiderschap, het laatste over leiderschap. Uiteraard kan het een combinatie van beide zijn.

Leiderschap gaat hoe dan ook niet over ‘de baas zijn’. Het gaat veel meer over het durven inzetten van een beweging, waardoor anderen het vertrouwen en de inspiratie krijgen om die beweging te kunnen volgen. Er zijn dus leiders, de changemakers, en er zijn volgers. En elk domein, hoe groot of klein ook, heeft beide rollen nodig. Om als een van de eersten op te staan en iets nieuws te beginnen of te verkondigen vereist lef, vereist het durven pakken van ruimte, vereist enig vertrouwen in jezelf, maar vooral het besluit om trouw te zijn aan jezelf, aan dat wat je belangrijk vindt, dat waar jij in gelooft.

Het vereist de moed om authentiek te zijn, ook als je daar niet direct veel applaus mee oogst, als je weerstand ondervindt van je omgeving. Maar als je deze moed kan opbrengen ontdek je over hoeveel creativiteit en potentieel je beschikt! Je boort bronnen aan die je tot nu toe misschien niet kende. Je ontmoet gelijkgestemden en hoeft het niet meer alleen te doen. De nodige inspiratie, kennis en ondersteuning komen op je weg. Stap voor stap realiseer jij weldegelijk dat mooie idee wat jij voor ogen had en hiermee zal jij weer anderen inspireren. Welkom in de community of changemakers!